niedziela, 11 września 2016

Jaworki - storczykowa młaka

Witam!

W tym poście chciałbym przedstawić zdjęcia młaki znajdującej się w Jaworkach. Najpierw wstępnie wyjaśnię czym stanowisko się charakteryzuje. 

Znajduje się ono na wysokości 800 m.n.p.m., w geograficznym rejonie zwanym Beskidem Sądeckim, niedaleko miejscowości Jaworki.Okoliczna gleba bogata jest w wapń

Młaka ta należy to zespołu Valerianio-Caricetum flavae. Dla gwoli wyjaśnienia: zespół to  zbiorowisko roślinne o specyficznym składzie gatunkowym w którym występują gatunki charakterystyczne, występujące tylko i wyłącznie w danym zespole (nazwa części zespołów pochodzi od nich właśnie). Rozpoznając te gatunki możemy poznać z jakim zbiorowiskiem roślinnym mamy do czynienia. Dla przykładu weźmy sobie lasy; po rozpoznaniu gatunków charakterystycznych możemy oznaczyć czy mamy do czynienia z grądem, rozróżnić typy buczyn i dąbrów itp.. Na młace w Jaworkach na której występuje pierwiosnka omączona możemy spotkać rośliny takie jak: turzyca żółta (Carex flava), turzyca prosowata (Carex panicea), wełnianka szerokolistna (Eriophorum latifolium), kruszczyk błotny (Epicactis palustris), kosatka kielichowa (Tofieldia calyculata), kozłek całolistny (Valeriana simplicifolia). Dwa gatunki powyżej wymienione będziecie mogli zobaczyć w zdjęciach poniżej. 


Jako, że teoria już za nami to zapraszam do oglądania zdjęć. 


Ryc. 1. W drodze do stanowiska na poboczu rósł kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Jego zielonawe kwiaty są trudno dostrzegalne wśród innej roślinności, dlatego by go znaleźć go trzeba dokładnie przeszukać teren. 

Ryc. 2. Dopiero z bliska można dostrzec jego piękno fioletowo-różowo nabiegniętych płatków. Tego storczyka można spotkać zarówna w żyznych lasach i ich obrzeżach, a także na terenach antropogenicznych (przekształconych przez człowieka). Gatunek ten jest prawnie chroniony.


Ryc. 3. Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna) z rodziny psiankowatych (Solanaceae), wszystkie części tej rośliny są trujące.


Ryc. 4. Pokrzyk jest spokrewniony z roślinami znanymi ze swoich walorów ozdobnych takich jak bieluń, petunie i surfinie czy nawet z roślinami znanymi z naszych stołów: pomidor, papryka i oberżyna.


Ryc. 5. Owoce w miarę dojrzewania stają się czarne, posiadają alkaloid zwany atropiną (nazwa związku pochodzi od łacińskiej nazwy rośliny) stosowaną w okulistyce do rozszerzania źrenic oczu. Gatunek ten znajduje się pod ochroną gatunkową.


Ryc. 6. I wreszcie jesteśmy na młace :)


Ryc. 7. Następny storczyk - kruszczyk błotny (Epipactis palustris) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), wymieniony został przeze mnie we wstępie.


Ryc. 8. Roślina ta preferuje podmokłe tereny na glebie wapiennej.


Ryc. 9. Kruszczyk błotny rozpoczyna kwitnienie w czerwcu i kończy w lipcu, zależy to jednak głównie od rejonu i przebiegu pogody w danym roku.



Ryc. 10. Storczyk ten znajduje się pod ochroną ze względu osuszanie stanowisk i w związku z tym spadek liczby roślin.


Ryc. 11 Co prawda kruszczyk błotny nie wydziela nektaru, lecz jego pyłkowiny (u storczyków pyłek występuje pod postacią pakietu przyklejanego do ciała owada podczas jego odwiedzin w kwiecie) bywają źródłem pokarmu niektórych owadów.


Ryc. 12. Na tym zdjęciu (choć nie ukazuje sprawiedliwie całej wielkości populacji) chciałem pokazać ogromną liczbę kruszczyka błotnego na tym stanowisku.


Ryc. 13. Gółka długoostrogowa (Gymnadenia conopsea) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae).


Ryc. 14. Tego storczyka można spotkać kwitnącego od maja do lipca.


Ryc. 15. Kwiaty gółki wydzielają lekki, przyjemny zapach...


Ryc. 16. ... przywabiający motyle i nie tylko :). W tym przypadku jest to ćma, prawdopodobnie kraśnik sześcioplamek (Zygaena filipendulae) z rodziny kraśnikowatych (Zygaenidae).


Ryc. 17. Moim zdaniem kraśniki to jedne z piękniejszych dziennych ciem jakie można spotkać w Polsce.


Ryc. 18. Tutaj kolejny przedstawiciel kraśnikowatych, kraśnik purpuraczek (Zygaena purpuralis).

Ryc. 19. Skrzydła tego gatunku są częściowo transparentne, te dwa osobniki siedzą prawdopodobnie na ostrożeniu/oście.


Ryc. 20. Ten owad należy do rzędu pluskwiaków. Na podstawie tego co znalazłem w internecie, jest on prawdopodobnie przedstawicielem rodzaju Elasmostethus z rodziny puklicowatych (Acanthosomatidae).


Ryc. 21. Złoże jaj nie znanej nam muchówki

Ryc. 22. Tłustosz pospolity (Pinguicula vulgaris) z rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae), jeden z przedstawicieli naszej krajowej flory mięsożernej.

Ryc. 23. Wełnianka szerokolistna (Eriophorum latifolium) z rodziny ciborowatych (Cyperaceae), gatunek charakterystyczny naszej młaki

Ryc. 24. Złocień właściwy (Leucanthemum vulgare) z rodziny astrowatych (Asteraceae)



Ryc. 25. Widoki

Ryc. 26. Okolica

Na zakończenie chciałbym dodać, że wszystkie storczyki w Polsce znajdują się pod ochroną i nie należy ich zrywać czy wykopywać. Dozwolone jest tylko podziwianie :P. 
Dziękuję za przeczytanie i oglądnięcie zdjęć :)

Pozdrawiam i życzę miłego dnia!


sobota, 27 sierpnia 2016

Młaka - ochrona czynna

Witam moi Drodzy!

Ten post chciałbym zadedykować ochronie czynnej zagrożonych gatunków roślin. Tej dziedzinie chciałbym poświęcić się w swojej (mam nadzieję) przyszłej pracy :).

Dla gwoli wyjaśnienia co to jest ochrona czynna, w ramach niej wchodzą działania takie jak: monitoring stanowisk naturalnych danego gatunku rośliny, dosadzanie roślin na stanowisko uzyskanych z nasion z tego samego rejonu występowania, sadzenie roślin na stanowisko zastępcze i zapobieganie przed sukcesją ekosystemu stworzonego przez człowieka.  

Jak dwa pierwsze działania wydają się zrozumiałe dla przeciętnego człowieka, to dwa ostatnie nie muszą być takie oczywiste. Zacznę od wyjaśnienia tego ostatniego, bo to trzecie wynika właśnie z sukcesji. 

No właśnie, czym ona jest? Niektórym pewnie kojarzy się to z następstwem po sobie praw do tronu w linii prostej rodu. O dziwo, w aspekcie ekologii (jako nauki, a nie tzw. "działań ekologicznych") to słowo nie ma aż tak bardzo rozbieżnego znaczenia. W przyrodzie sukcesja polega na następstwie po sobie różnych zbiorowisk roślinnych. Przykładem tego procesu może być zarastanie łąki (środowiska stworzonego przez człowieka w celu pozyskiwania pokarmu dla zwierząt) przez krzewy i drzewa, a w dalszym efekcie dane miejsce osiąga stadium finalne (tzw. klimaks) którym mogą być lasy różnego typu lasy. Ten rodzaj sukcesji, polegający na odtworzeniu środowiska naturalnego wcześniej "zakłóconego" przez człowieka nazywa się sukcesją wtórną. 

A jak się jej zapobiega? Ludzie chcąc utrzymać łąki (które są siedliskiem wielu gatunków roślin, w tym chronionych) w dobrym stanie koszą je i wypasają owce. Niestety, wiele miejsc na skutek zaprzestania ich użytkowania ponownie zarastają. Z tego powodu dużo gatunków roślin chronionych jest zagrożone wymarciem. Na szczęście niektóre organizacje (np. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska) zajmują się ochroną stanowisk w swoim rejonie i wykonuje powyższe prace. 

Czasami jednak mimo działań przeciwdziałających wtórnej sukcesji, nie wszystko idzie w kierunku którym by się przewidywało. Niektóre rośliny zielne są ekspansywne i wypierają inne, często te chronione. Dlatego w takich przypadkach gdzie nie można się pozbyć roślin ekspansywnych (lub też z innych powodów) stosuje się rozwiązanie będące jednym z ostatnich kół ratunkowych w rękach osób zajmujących się ochroną czynną - znalezienie stanowiska zastępczego i posadzenie tam roślin uzyskanych z nasion zebranych ze stanowiska w stanie zagrożenia.



Ryc. 1. Stroma droga pod górę przez las (głównie buk zwyczajny i świerk pospolity)



Ryc. 2. Żywiec gruczołowaty (Dentaria glandulosa) z rodziny kapustowatych (Brassicaceae), przedstawiciel wiosennej flory lasów bukowych



Ryc. 3. Widok z góry na ścieżkę którą szliśmy



Ryc. 4. Trudną drogę na samą górę wynagrodził nam piękny krajobraz młaki i terenów przybocznych



Ryc. 5. Pędy zarodnionośne skrzypu polnego (Equisetum arvense) z rodziny skrzypowatych (Equisetaceae)



Ryc. 6. {ierwiosnka wyniosła (Primula elatior)



Ryc. 7. Zdjęcie innego osobnika



Ryc. 8. Zbliżenie na kwiatostan



Ryc. 9. Góry również znane są z obfitości porostów, tutaj na starej jabłoni



Ryc. 10. Mąklik otrębiasty (Pseudevernia furfuracea) na tym samym drzewie




Ryc. 11. Porosty również można spotkać na martwym drewnie




 
Ryc. 12. Ciek wodny z kniecią błotną (Caltha palustris) z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae)



Ryc. 16. Ujście cieku wodnego


Rys. 21. Koniec ciężkiej pracy wynagradza nam piękny widok :)


Chciałbym zaprosić Was też do kolejnego wpisu, który pojawi się za ok 2 tygodnie. Będzie dotyczył inne młaki na której występują storczyki :).

Zapraszam do komentowania!

wtorek, 22 września 2015

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie/Botanic Garden of Jagiellonian University in Cracow

Witajcie :)!

Przyszła (w końcu :D) pora na nowy post. W nim chciałbym zamieścić sesję zdjęciową z Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Powstał on w 1783 roku. Uznawany jest za najstarszy w Polsce. Pracował w nim i na jego rzecz Józef Warszewicz - znany na całym świecie botanik. W wieku powyżej 20 lat uczestniczył w wyprawach do Ameryki Południowej gdzie oznaczał, nazywał nowo napotkane rośliny i wysyłał je do botaników w całej Europie. Takim sposobem Ogród Botaniczny w Krakowie stał się w posiadaniu wielu roślin. Niektóre z nich po dziś dzień rosną w szklarniach na terenie Ogrodu, w tym najstarsze sagowce w Europie. Dużo gatunków roślin zostało nazwanych na cześć tego wielkiego odkrywcy.

Więcej informacji znajdziecie między innymi na stronie samego Ogrodu

O Józefie Warszewicz

Ogród ten jest żywą historią i warto go zwiedzić pomimo małej powierzchni jaką zajmuje w porównaniu z innymi podobnymi placówkami w Polsce.

Chciałbym podzielić materiał na kilka części. Pierwszą (ten post) z zewnętrznej części ogrodu i kolejne posty ze szklarni: palmiarni, wiktorii i holenderki.

Mam nadzieję, że się zainteresujecie tematem i kiedyś będziecie mieć okazję zwiedzić Ogród Botaniczny w sezonie jego otwarcia.

------------------------

Hello!

Finally, It came time to new post. I wanted to show you photo session from Botanic Garden of Jagiellonian University in Cracow. It was founded in 1783. Botanic Garden in Cracow is the oldest one in Poland. Józef Warszewicz, one of the greatest botanist, worked here. When he was only above 20 years old he went on trip to South America. His mission was to find and name new species of plants. He sent them to Europe, inter alia, to Botanic Garden in Cracow. Some of these plants have grown to this day like sago palms that are the oldest in Europe. Many species of plants were named after Józef Warszewicz to honor his achievements.

This Botanic Garden is place with, literally speaking, living history. It is worth to visit even if it is smaller than many places like that in Poland or Europe.

I want to divide material to parts. First post will be about outside area and others about greenhouses.

I hope that you will like this topic and you will have oportunity to visit Botanic Garden in Cracow in the future.





Widok z balkonu Instytutu Botaniki UJ

View from balcony of Institute of Botany



Szklarnia wiktorii. Przed nią kwitnie drzewo kasztana jadalnego (Castanea sativa)

Greenhouse of victoria. In front of building a tree of sweet chestnut (Castanea sativa) is blooming.



Kwitnące na żółto drzewa to mydleńce wiechowate (Koelreuteria paniculata). Wyższe z nich zostało posadzone w czasie założenia Ogrodu. W Azji rośliny są elementem ogrodu buddyjskich świątyń.

These yellow blooming trees are Koelreuteria paniculata. Higher one is as old as Botanic Garden. It is normally planted near Buddhist temples in Asia.



Ta szklana kula była niegdyś używana do mierzenia intensywności promieni słonecznych. Światło załamywało się wewnątrz kuli i wypalało znaki na zielonej skali z której potem można było odczytać pomiar.

This ball of glass was used to measure intensity of light in the past. Rays of light that go through the glass are leaving burning marks on green scale. By analyzing, people could read data from scale. 


Kolektor pyłków. Mierzy ilość pyłków roślin zawartych w powietrzu - ważne dla prognoz przeznaczonych dla alergików

Collector of pollen. This machine is really handy for forecasts for people with allergy.



Kopuła teleskopu służącego do badań astronomicznych

Dome of telescope



Staw parzeplinu brazylijskiego, gunnery (Gunnera manicata) z rodziny parzeplinowatych (Gunneraceae).

Gunnera pond, Gunnera manicata from Gunneraceae family.


Gunnera znana jest ze swoich ogromnych liści zdolnych unieść ciężar niemowlęcia. Pochodzi ona z Kolumbii i Brazylii (Południowa Ameryka). 

Gunnera is known for its big leaves that can carry weigh of infant. Its natural habitat is Colombia and Brazil in South America.





Widok od strony rabaty

Another view


Roślina ta w naturze rośnie na wilgotnych glebach gdzie nie brak wody. W naszych warunkach wymaga - jak widać - stałego nawadniania. 

This plant grows in humid places where there is a lot of water in soil. In Europe we can grow gunnera only if we can water it constantly.



Kwiatostan gunnery, dorastający spokojnie do kilkudziesięciu centymetrów

Inflorescence of gunnera, it can grow to tens of centimetres



"Serce' gunnery

"Heart" of gunnera



Wiele osób sadzi gunnerę niedaleko stawów gdzie pełni funkcję rośliny dominującej.

Gunnera can be planted near ponds where she is main attraction. 



Grzybienie (Nymphaea sp.) z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae) potocznie zwane liliami wodnymi 

Water lilies (Nymphaeae) from Nymphaeaceae family



Czerwone grzybienie

Red water lilies



Zbliżenie

Closer view



Biały grzybień

White water lily



Kasztanowiec drobnokwiatowy (Aesculus parviflora) z rodziny kasztanowatych (Aesculaceae)

Bottlebrush buckeye (Aesculus parviflora) from Aesculaceae family


Pochodzi z luźnych lasów południowej część Ameryki Północnej (Alabama i Georgia)

It grows in open woods of southeastern United States (Alabama and Georgia)



Znany jest z tego, że zakwita najpóźniej ze wszystkich kasztanowców (w lipcu)

This species is known of its the latest blooming of all species in Aesculus genus (in July)



Gatunek ten to krzew dorastający do 3-5 metrów wysokości

It is shrub that grows to 3-5 m tall



W pełni rozkwitnięte kwiatostany przypominają szczotki do butelek, stąd potoczna nazwa angielska nazwa rośliny (bottlebrush buckeye)

In full bloom, inflorescences look like bottlebrush



Jak tabliczka wskazuje: goryczka tybetańska (Gentiana tibetica) z rodziny goryczykowatych (Gentianaceae)

How ID card shows: Tibetan gentian (Gentiana tibetica) from Gentianaceae family



Roślina ta pochodzi z Himalajów, rośnie na obrzeżach lasów lub wzdłuż poboczy dróg

This plant comes from Himalayas near roadsides or forest margins



Jej ulubionym stanowiskiem jest półcień

It grows in partshade areas



Mandragora lekarska (Mandragora officinarum) z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Roślina ta pochodzi z terenów Morza Śródziemnego. Niegdyś używana w celach leczniczych, lecz już dawno zapomniana. Jak to bywa w świecie roślin zielarskich jest też trująca, posiada substancje psychoaktywne i może również wywołać podrażnienie dróg oddechowych. W naszych warunkach jej nasiona nie dojrzewają.

Mandrake (Mandragora officinarum) from Solanaceae family. This plant grows in Mediterranean region. It was used for medication in the past, but now is forgotten. Like many herbal plants is toxic. It can create hallucinogenic effects. In Poland, seeds don't rippen fully. 



Pokrzyk wilcza jagoda, wilcza jagoda (Atropa belladonna) z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Roślina w Polsce objęta ochroną, występuje na południu kraju

Belladonna, deadly nightshade (Atropa belladonna) from Solanaceae family


Roślina ta jest jednym z najbardziej trujących gatunków na świecie. Jej aktywna substancja występująca głównie w liściach i owocach - atropina - stosowana jest w okulistyce do rozszerzenia źrenic. W starożytnym Rzymie kobiety używały wyciągu z wilczej jagody do tego celu (po łacinie "belladonna" oznacza piękną panią) oraz do przyspieszenia i pogłębienia oddechu. Pierwszy człon nazwy łacińskiej wywodzi się od Atropos, jednej z trzech bogiń przeznaczenia (Atropos przecinała nić kończąc życie śmiertelników) tzw. Moir. Polska nazwa "wilcza jagoda" pochodzi od stosowania owoców tej rośliny do tępienia wilków. 

This plant is one of most poisonous plants in the world. Active substance that is in berries and leaves - atropine - is used to expand pupil in ophthalmology. In Ancient Rome, women used it to look more beautiful - "belladonna" in Latin means "beautiful lady". "Atropa" comes from Atropos, one of Moiras, that cut thread of mortals lifes.



Sadzawka cypryśnika błotnego (Taxodium distichum) z rodziny cypryśnikowatych (Cupressaceae)

Bald cypress (Taxodium distichum) pond from Cupressaceae family 



Drzewo to pochodzi z bagien Florydy. Posiada ciekawą formę przystosowawczą do życia w terenie, gdzie w podłożu jest mało tlenu. Wytwarza korzenie wyrastające ponad poziom gruntu (i przedw szystkim wody stojącej) które pobierają tlen z powietrza, transportując go do organów znajdujących się pod ziemią. Korzenie te nazywane są pneumatoforami.    

Bald cypress is native to marshy Southeastern and Gulf Coastal Plains of United States. It has interesting feature that allows him to survive in wetland areas where soil lacks of oxygen - pneumatophores. Pneumatophores - called also "cypress knees" -  are roots that grow over soil level (and the most important - water level) and absorb oxygen from the air, transporting it to the roots in the ground. 



Cypryśnik błotny jest "herbowym drzewem" stanu Luizjana

Bald cypress is state tree of Louisiana



Pień z "chi chi" (czytaj: czi czi) miłorzębu dwuklapowego (Ginkgo biloba) z rodziny miłorzębowatych (Ginkgoaceae

Trunk with "Chi Chi" of ginkgo (Ginkgo biloba) from Ginkgoaceae family


"Chi chi" to pewnego rodzaju "korzenie powietrzne" wytwarzane przez miłorząb. Kiedy dotkną gruntu zakorzeniają się, tworząc dodatkową podporę dla całego drzewa.

"Chi chi" are some kind of "aerial roots". When they reach the ground "chi chi" grow another roots, supporting the tree.



"Chi chi" jest słowem pochodzącym z chińskiego, oznacza ono kobiece piersi

"Chi chi" is Chinese word that stands for women breast



Niektóre "chi chi" są zdolne do wytworzenia nowych gałęzi po lub/i przed zakorzenieniem się w ziemi. Okaz rosnący w Ogrodzie Botanicznym w Krakowie jest jedynym znanym posiadającym "chi chi" w Polsce, nie mówiąc już wytwarzaniu z nich nowych pędów.  

Some of "chi chi" are capable of growing another branches after or/and after rooting in the ground. Specimen that grows in Botanic Garden of Jagiellonian University in Cracow is only one known that has "chi chi" and have grown another stems from it in Poland.




Dziękuję za odwiedziny i zapraszam do podzielenia się postem z innymi :).

Thank you for visit and I ask you to share this post to others :).